Test Planlaması

Merhaba Arkadaşlar,
Bu yazımızda Yazılım Test Süreci aşamalarından Test planlaması konusunu vereceğim. Önceki derslerde Yazılım Test Süreci konusuna giriş yapılmıştı. O derste verdiğimiz aşamalara bu yazı ile birlikte giriş yapmış olacağız.

Yazılım Test Süreci Aşamaları nelerdir?

Yazılım test süreci aşamaları genel hatlarıyla aşağıdaki gibidir. Yazılım test süreci aşamalarını aşağıdaki şekilde olduğu gibi özetleyebiliriz.
1- Testin planlanması
2- Test tasarımı yapılması
3- Testin gerçekleştirilmesi
4- Hata raporlama yapılması
5- Test sonuç raporları oluşturulması ve paylaşılması

1.Test Planlaması

Birçok sürecinde ilk adımı olduğu gibi Yazılım Test Süreci aşamalarının da ilki olan Test planlaması testin amacının belirlenmesi test aktivitelerinin amaca uygun yapıldığını gösteren yazılım test sürecinin ilk adımıdır. Test kontrolü planlamaya göre gerçek süreçten sapmalarının olup olmadığının kontrolünün yapıldığının göstergesidir.
Test planları projelerde; test stratejisinin tanımlanması, kaynak planlamasının yapılması,sorumlulukların, risklerin ve önceliklerin açıkça belirtildiği dokümanlardır. Test planı oluşturulurken basit, güncel, anlaşılır, açık ve kabul edilebilir olmalıdır.

Test planlaması, test objesi üzerinde bir ürün risk değerlendirmesi gerçekleştirilmesini ve tanımlanan risklere göre farklı bir test yaklaşımının tanımlanmasını içerir. Ayrıca, yapılacak testler için tahminlerin geliştirilmesini, gerekli taahhütlerin oluşturulmasını ve testin yönlendirilmesi ve yönetilmesi için planın tanımlanmasını ve sürdürülmesini içerir. Test planlaması, test objesi üzerinde bir ürün risk değerlendirmesi gerçekleştirilmesini ve tanımlanan risklere göre farklı bir test yaklaşımının tanımlanmasını içerir. Ayrıca, yapılacak testler için tahminlerin geliştirilmesini, gerekli taahhütlerin oluşturulmasını ve testin yönlendirilmesi ve yönetilmesi için planın tanımlanmasını ve sürdürülmesini içerir. Her bir test seviyesi için bir test planı gereklidir. TMMi 2 seviyesinde test planları tipik olarak test seviyesi başına geliştirilir. Test planlamasının amacı, tanımlanan risklere ve tanımlanmış test stratejisine dayanan bir test yaklaşımı tanımlamak ve test faaliyetlerini yürütmek ve yönetmek için iyi kurulmuş planlar oluşturmak ve sürdürmektir. Test Planlaması aşamasında;

Ürün risk değerlendirmesi yapılır.

Ürün risk değerlendirmesi yapılırken test edilecek ürüne ait risk kategorileri ve parametreleri belirlenir. Ürün risklerini kategorilendirmek istersek; fonksiyonel riskler, Mimari riskler, değişiklik riskleri olarak gruplayabiliriz. Tabi bu ürüne göre arttırılabilir. Ürün riskleri oluşturulurken kullanılan etki faktörleri (kritik olan alanlar, görünür olan alanlar, en çok kullanılan alanlar vb.) ve bunların olasılık faktörleri (karmaşıklık, değişiklik yapma sıklığı, ara yüz, boyut farklılığı vb.) de belirtilmelidir. Her bir ürün riski için paydaşlar belirlenmelidir. Örneğin son kullanıcılar, sistemden sorumlu olanlar, ürün doğru çalışmadığında etkilenenler. Ürün riskleri belirlenirken bir çok teknik kullanılabilir. Örneğin Beyin fırtınası tekniği. Ürün riskleri belirlendikten sonra ürün risk analizi olasılık ve etki ile analiz edilir. Gerçekleşme olasılığı düşük ama etkisi fazla olacak olan riskler için test caselerin önceliklendirmesi gerçekleştirilir. Takip edebilme açısından bir gereksinim ürün izlenebilirlik matrisi oluşturabilir.

Test yaklaşımı kurulur.

Test yaklaşımı, Projede ki bütün bileşenler kapsama katılarak projenin başarısı için daha iyi test sonuçları yakalamak adına kullanılan test tiplerinin gruplandırıldığı bir test anlayışıdır. Ürün riskleri referans alınarak test yaklaşımı belirlenmelidir. Test yaklaşımları için Analitik ve dinamik test yaklaşımları kullanılabilir. Ya da bu iki yaklaşım kullanılarak risk temelli dinamik test yaklaşımı da kullanılabilir. Test yaklaşımı yapılırken test edilecek öğeler ve özellikler de belirlenir. Örneğin ürüne ait modüller, kullanıcı girişi, yetki yönetimi, servis seviyesinde test edilecek öğeler vb. Test yaklaşımı tanımlanırken test tasarım tekniği belirlenir. Statik test tekniği, dinamik test tekniği gibi. Genelde bunların ikisininde kullanılması tercih edilmelidir. Statik test teknikleriyle kod ya da doküman gözden geçirmeleri, dinamik test tekniği ile testlerin yürütülmesi aktiviteleri gerçekleştirilir. Giriş kriterleri, çıkış kriterleri,durdurma ve yeniden başlatma kriterleri belirlenmelidir. Giriş kriterlerine örnek olarak smoke testi verilebilir. Çıkış kriterlerine örnek olarak yüksek öncelikli risklerin azaltılması, hataların bir eşiğin altında olması vb. verilebilir.

Test tahminleri oluşturulur.

Test tahminleri oluşturulurken ilk önce bir üst düzey iş analizi yapısı kurulması beklenir. Çünkü isteklerin, taleplerin gereksinime dönüştürülür ve bu gereksinimler referans alınarak geliştirme ve testlerin sağlıklı yapılması sağlanır. Gereksinimlerin test edilebilir olgunlukta olup olmadığı test uzmanları ve analistler ile gözden geçirilir. Test döngüsü tanımlanır. Örnek olarak aşağıdaki şekilde olan test döngüsü kullanılabilir.

Test planlaması içerisinde yukarıdakilere ek olarak

test efor ve maliyeti için tahminler belirlenir. Tahminler yapılırken geçmiş veriler veya daha önce onaylanmış modeller referans alınabilir. Test personeli tanımlanır. Burada test görevi için sorumluluklar, gereksinimler belirlenir. Bu görevi yapacak test uzmanlarının ihtiyaçları tanımlanır. Yine Test Planlaması içerisinde projedeki diğer paydaşların katılımları planlamalı ve test aktivitesi için proje riskleri de bulunmalıdır. Özetle Test planlaması yapılırken aşağıda verilenleri takip etmeliyiz:
 Test amaçları, test hedefleri belirlenir.
 Test stratejisi (yaklaşımı), test politikası belirlenir.
 Test ortamı test seviyelerine göre tanımlanır.
 Test takvimi, eforu, maliyeti belirlenir.
 Test planı gözden geçirilmeli, paydaşlar ile paylaşılmalı ve onaylanır.

Bütün bunlar etkili ve doğru şekilde belirtilerek bir test plan dokümanı oluşturulur ve paydaşlar ile paylaşılır. İyi bir test planı sonraki aşamaların izlenebilirliğini ve yönetimini kolaylaştıracaktır. Bu yüzden test planlaması aşamasına gereken önem verilmelidir. Bu yazımızda detaylı şekilde ele almaya çalıştım. Test planlamasına dair sonraki yazılarda da bilgiler bulabileceksiniz. Mobilhanemi ve bu eğitim serisini takip etmeyi bırakmayın:) Ayrıca Test planlaması ile ilgili ISTQB kılavuzlarını da incelemek isterseniz tıklayınız.